grudzień

29

2021

Jaki wpływ stopy procentowe mają na inflację, kredyty czy kursy walut?

Czy podwyżka stóp procentowych może przyhamować inflację i wzmocnić złotówkę? Postanowiliśmy to sprawdzić, a także przybliżyć podstawowe informacje czym w ogóle są stopy procentowe oraz jaki mają wpływ na inflację, kredyty czy kursy walut.

Co to są stopy procentowe?

Stopa procentowa to opłata za pożyczenie kapitału mierzona w ujęciu rocznym jako procent od pożyczanej sumy, która dla posiadacza kapitału (pożyczkodawcy) jest wynagrodzeniem (zyskiem), a dla pożyczającego kosztem.

Dlaczego stopy procentowe są tak ważne?

Stopy procentowe są najważniejszym narzędziem polityki monetarnej (pieniężnej) banków centralnych, ponieważ mają bezpośredni wpływ na poziom oprocentowania kredytów i depozytów. Pośrednio natomiast ich wzrost ma działanie antyinflacyjne, umacniające walutę, ale też spowalniające rozwój gospodarczy.

Polityka monetarna to działania podejmowane przez instytucje państwowe (najczęściej bank centralny) w celu stabilizacji cen. W Polsce odpowiada za nią NBP, którego główny cel został zdefiniowany jako „utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to realizacji tego celu”. Z kolei RPP, który jest organem decyzyjnym NBP, doprecyzowała ten cel, jako utrzymanie inflacji na poziomie 2,5 proc. z możliwym odchyleniem +/- 1 punktu procentowego.

Stopy procentowe jako główny koszt kredytów

Stopy procentowe, mają największy wpływ na oprocentowanie kredytów i depozytów. Choć na ich wysokość mają wpływ też inne czynniki. Takie jak indywidualne opłaty, czy marże bankowe, których wysokość zależy od poziomu ryzyka kredytowego czy polityki konkurencyjnej banku. Jednak już na rynku międzybankowym, na którym wzajemnie pożyczają sobie pieniądze banki, koszt pieniądza jest bardziej zbliżony do poziomu stóp procentowych.

Stopy procentowe mają więc największe znaczenie dla poziomu kredytów. Co widać chociażby w sposobie w jaki przedstawiane są kredyty. Na przykład, na najpopularniejszy w naszym kraju kredyt złotówkowy składa się: WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) + marża kredytowa banku. WIBOR to średnie oprocentowanie pożyczek na polskim rynku międzybankowym i jest to bazowa stopa procentowa dla kredytów z PLN. Z kolei marża kredytowa jest dodatkowym narzutem banku.

Co za tym idzie, podniesienie stóp procentowych zwiększa poziom zaciągniętych wcześniej zobowiązań kredytobiorców. Dlatego tak ważne jest żeby przestrzegać kredytobiorców, że w przypadku wzrostu stopy procentowej w przyszłości, będą musieli więcej go spłacić.

Wpływ polityki pieniężnej na inflację i kursy walut

Niskie stopy procentowe (tani pieniądz) pobudzają inwestycje ale też zwiększają inflacje i osłabiają walutę, z kolei wysokie stopy procentowe (drogi pieniądz) hamują inwestycje, zmniejsza inflację i wzmacniają walutę.

Oczywiście wpływ ten nie zawsze musi być zauważalny, ponieważ gospodarka to system naczyń połączonych, na którą wpływ ma bardzo wiele składowych. Może się więc okazać, że pomimo podnoszenia stóp procentowych inflacja dalej rośnie, a waluta się osłabia.

Chociażby dlatego, że na rynku możemy mieć do czynienia - tak jak obecnie - z tak dużym szokiem podażowym (spowodowanym przez braki wytwórcze i surowcowe), że nawet agresywne działania monetarne będą nieskuteczne. Do tego może wystąpić samo nakręcająca się spirala podwyżek, która przechodzi z jednego sektora na kolejny. Dla przykładu, cena ropy wpływa na ceny transportu, które z kolei składają się na cenę prawie każdego produktu. Cena gazu wpływa m.in. na ceny nawozów i ogrzewania. Rosną więc ceny produktów rolnych, a wzrost cen ogrzewania czy żywności powoduje, że pojawia się presja na podwyżki wynagrodzeń. Wzrost wynagrodzeń może spowodować kolejne podwyżki, gdyż przedsiębiorcy będą chcieli sobie zrekompensować wzrastający koszt siły roboczej w cenie sprzedawanych przez siebie produktów.

Z kolei, wzrastające stopy procentowe zachęcają inwestorów do lokowania środków w walutach, za których pożyczenie dostaną większe wynagrodzenie. Dlatego też waluty często umacniają się w momencie kiedy rynek po raz pierwszy przewiduje, że może dojść do wzrostu stóp lub w momencie kiedy zostaje zaskoczony pozytywną decyzją banku centralnego.

Jednak w przypadku jakiekolwiek inwestycji, zawsze szacuje się ryzyko. Dlatego też, w niestabilnych gospodarkach nawet wyraźna podwyżka stóp procentowych, może być mimo wszystko zbyt małą nagrodą za powierzenie kapitału. Dla przykładu obecnie w Argentynie czy Turcji, peso czy lira potrafią dalej się osłabiać pomimo bardzo wysokich stóp procentowych. Z kolei, pomimo ryzyka wojny na Ukrainie, hrywna jest dość mocna. Wszystko zależy od tego jak inwestorzy postrzegają dane inwestycje.

Natomiast nasza złotówka prawdopodobnie się osłabia ze względu na fakt, że stopy procentowe są u nas mniej atrakcyjnie niż w krajach regionu (Czechy, Węgry, czy nawet Ukraina) ale także ze względu na nieatrakcyjny przekaz o Polsce, który trafia do inwestorów zagranicznych.

Komentarze



Informacja
Korzystanie z serwisu strefawalut oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookies, które zapisuje przeglądarka. Więcej w naszej polityce prywatności.